NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
ابْنُ عُلَيَّةَ
ح و
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
بِشْرٌ
الْمَعْنَى
عَنْ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ
إِسْحَقَ
عَنْ أَبِي
عُبَيْدَةَ بْنِ
مُحَمَّدِ
بْنِ
عَمَّارٍ
عَنْ الْوَلِيدِ
بْنِ أَبِي
الْوَلِيدِ
عَنْ
عُرْوَةَ بْنِ
الزُّبَيْرِ
قَالَ قَالَ
زَيْدُ بْنُ ثَابِتٍ
يَغْفِرُ
اللَّهُ
لِرَافِعِ
بْنِ خَدِيجٍ
أَنَا وَاللَّهِ
أَعْلَمُ
بِالْحَدِيثِ
مِنْهُ إِنَّمَا
أَتَاهُ
رَجُلَانِ
قَالَ مُسَدَّدٌ
مِنْ
الْأَنْصَارِ
ثُمَّ
اتَّفَقَا قَدْ
اقْتَتَلَا
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِنْ كَانَ
هَذَا
شَأْنَكُمْ
فَلَا
تُكْرُوا
الْمَزَارِعَ
زَادَ مُسَدَّدٌ
فَسَمِعَ
قَوْلَهُ لَا
تُكْرُوا الْمَزَارِعَ
Urve b. Zübeyr
(r.a)'den, Zeyd b. Sâbit'in şöyle dediği rivayet edilmiştir:
Allah, Râfi' b. Hadîc'i
affetsin. Vallahi, ben hadisi ondan daha iyi bilirim; Rasûlullah (s.a.v.)'e birbiri
ile kavga eden iki adam geldi. -Müsedded, adamların Ensar'dan olduklarını
söyledi.- Rasûlullah (s.a.v.):
"Eğer haliniz böyle
ise, bari arazileri kiraya vermeyiniz" buyurdu.
Müsedded rivayetinde;
Râfi', sadece Hz. Nebi'in, "arazileri kiraya vermeyin" dediğini
duydu, diye ilâve etti.
İzah:
Nesâî, eymân; İbn Mâce,
rühûn; Ahmed b. Hanbel, V, 182, 187.
Zeyd b. Sâbit'in,
"Allah Râfi'i affetsin" demesine sebep, iyice anlamadan hadis rivayet
ettiği içindir.
Hadis metninden anladığımıza
göre; ziraî ortaklık yapan iki Medineli kavga etmişler ve Hz. Nebi'e gelmişler.
Efendimiz durumu görünce, "Eğer böyle kavga edecekseniz, arazileri kiraya
vermeyiniz" buyurmuştur. Râfi' ise, meselenin başını anlamadan, hadisin
sadece, "arazileri kiraya vermeyiniz" kısmını duyup nakletmiştir.
Ebû Dâvûd, Râfi' b,
Hadîc'in bu hadisinin değişik şekillerde birçok rivayetini nakletmiştir. Bu
hadisler, her ne kadar birbirlerini açıklar mahiyette ise de aralarında
oldukça farklılıklar vardır. Bu durum, Râfi1 hadisinin zayıf sayılmasına sebep
olmuştur. Bu rivayetlerle ilgili malumat yeri gelince verilecektir.
Bu hadiste açıkça
görüldüğü üzere, Hz. Nebi'in tarlayı kiraya vermeyi nehyetmesine sebep
tarafların kavga etmiş olmalarıdır. Zaten, Râfi' b. Hadîc'in; Zeyd b. Sâbit'in
dediğini duyunca eski görüşünden döndüğü de rivayet edilmiştir. Hanzala b.
Kays'tan rivayet edildiğine göre; o, durumu Râfi'e sormuş o da, ."Biz,
para karşılığında arazi kiralamaktan men edilmedik" demiştir.
Arazinin kiraya ve
ortağa verilmesi ile ilgili görüşler bundan önceki hadisin şerhinde
verilmiştir.